Safra karaciğerde üretilir safra kesesinde depolanır ve safra yollarıyla on iki parmak bağırsağına akar. Karaciğerden günde yaklaşık 1 litre safra salgılanır. Safra bağırsaklardan yağların sindirimi ile bazı vitaminlerin emilimini sağlamak gibi çeşitli fonksiyonları yerine getirir.

Safra kesesi karnın sağ üst tarafında kaburga ve karaciğerin altında bulunan bir organdır.

Safra kesesi taşları, safranın içeriğinin değişmesi veya akışının yavaşlaması sonrası tortulaşarak, taş oluşturmasıdır.

Safra kesesi taşı oluşmasındaki faktörler;

*Yeme içme alışkanlıkları (aşırı kolesterollü yiyecekler)

*Bazı hastalıklar (bilurubin miktarını arttıran hastalıklar)

*Karın içi basıncını arttıran durumlar. (Hamilelik, kabızlık, kronik öksürük)

Safra Kesesi Taşı Belirtileri Nelerdir?

Safra taşı oluşumu başladıktan sonra taş büyüklüğüne ve sayısına göre başlangıçta hiçbir belirti vermez, sessiz seyreder yapılan tetkikler esnasında tespit edilir.

Zamanla taşlar haraket ederek safra kesesinin çıkışını veya safra yollarını tıkayabilir. Bu durumda karın ağrısı, bulantı, kusma, şişkinlik, sırt ağrısı, ateş, halsizlik, sarılık, idrar renginin kırmızı/kahverengi olması gibi belirtiler görülebilir.

Safra kesesi taşının ana safra kanalını tıkaması daha ciddi sorunlar ortaya çıkartır. Kolanjit ve pankreatit ortaya çıkabilir bu durumda hayatı ciddi anlamda tehlikeye sokabilir.

Safra Kesesi Taşı Risk Faktörleri Nelerdir?

• Cinsiyet(kadınlarda daha fazla)

• 40 yaş üzerinde olmak

• Kilolu olmak

• Haraketsiz yaşam

• Gebelik

• Yağ içeriği yüksek gıdalar tüketmek

• Yüksek kolesterollü yiyecekler tüketmek

• Liften fakir diyet

• Ailede safra kesesi taşı olması

• Şeker hastalığı

• Bazı kan hastalıkları (lösemi, orak hücreli anemi)

• Hızlı kilo verme

• Hormon tedavisi almak

• Karaciğer hastalıkları

• Uzamış açlıklar

• Bariatrik cerrahi işlemleri

Tanı Nasıl Konur?

Hastalığın tanısı, muayene bulguları ile birlikte, kan, idrar tahlilleri ve ultrasonografi (USG) ile konulur.

Bazen, bilgisayarlı Tomografi, MRI gibi diğer görüntüleme yöntemlerine başvurulur.Safra kanallarına düşen taşlar için MRCP VE ERCP’de yapılabilir.

Tedavisi Nedir?

En sık kullanılan yöntem laparoskopik(kapalı) ameliyatlardır. Dünyada %97 tercih edilen bir yöntemdir. %3 hastada açık cerrahi ameliyat yapılır. ERCP ve PTK gerekli olan durumlarda kullanılan diğer tedavi yöntemleridir.

Safra kesesi taşı tedavisi için safra kesesinin alınması işlemi kolesistektomi olarak isimlendirilir.En iyi kolesistektomi yaklaşımı ise laparoskopik ameliyatlarıdır. Sadece taşların alınması diye bir yöntem yoktur. Safra kesesi ile birlikte taşlar alınır.

Genel anestezi altında karın bölgesine açılan 3 yada 4 adet 1cm ve 2cmlik deliklerdeN özel aletler ve kamera sistemi ile girilerek safra kesesi taşlarala birlikte çıkarılır. Hasta 1 gece hastanede yatar ertesi gün taburcu edilir. 2 gün sonra işine başlayabilir.

Safra Kesesi Ameliyatı Sonrası Diyet Nasıl Olmalıdır?

Özellikle kızartmalar gibi yağ içeriği yüksek dgıdalar azaltılmalı, bol su ve lisli yiyecekler tüketilmelidir.

Avrupa Şafak Hastanesi

Op. Dr. Fikret Sancak